'हाक दे' म्हंटलं होतं नं?
कारण मला
तुला भेटायचं होतं. ..
तुझ्याशी बोलायचं होतं. ..
तुझ्या बद्दल ऐकायचं होतं. ..
माझ्या बद्दल सांगायचं होतं. ..
तुझ्या गोष्टींवर तुझ्याच सोबत
हसायचं होतं. ..
चोरून-लपून एकट्यात
टेरिस वर भेटलो असतो. ..
इकडच्या तिकडच्या साऱ्याच
गोष्टिंवर बोललो असतो. ..
मी गंमत म्हणून तुझी
टिंगल उडवली असती. ..
खोटं-नाटंच मग कदाचित
तू ही रुसली असती. ..
मी मनविण्याचे
प्रयत्न असते केले. ..
ना-ना शक्य-अशक्य
प्रोमिसेस असते दिले. ..
सारं सारं हे आता
आठवणीतच आहे. ..
मैत्रीच्या नात्याची खरी
हीच गंमत आहे. ..
प्रेमात पडायचं कुणाच्या
हे ठरवता येत नाही. ..
माझं तुझ्यावर प्रेम आहे
हे सांगताही येत नाही. ..
प्रत्येकालाच कुठे कळतं?,
नजरेतलं बोलणं. ..
'हाक दे केव्हाही,
मी जवळच असेल तुझ्या'
इतकंच सांगता येतं. ..
.
म्हंटलं होतं नं?, 'हाक दे'. ..

© विशाल इंगळे. ..

केलेत किती प्रयत्न तिजवर लिहायचे,
शब्दांत तिला मांडणे जमले तरीही नाही. ..
चाळली असंख्य आजवर पुस्तके मी,
पर्यायी शब्द तिजला दिसले तरीही नाही. ..

© विशाल इंगळे. ..

◆ ◆◆

तुटलेल्या ताऱ्यांचं
आणि माझं
सेम आहे
अगदी 'तुटलेल्या' पासून. ..

तिने कुणाच्या तरी
मिठीत असताना
मागितली असेल 'विश'
छपरावर बसून. ..

चंद्राला कसं जमतं
ताऱ्या-ताऱयांचं
आकाश वेगळं करणं?
दोन ताऱ्यांना जोडणं,
आणि तिसऱ्याला तोडणं. ..

ताऱ्यांनी ताऱ्यांना 'काही'
करायचे प्रकाशित;
ताऱ्यांनीच ताऱ्यांना, हि
तोडण्याची नवी रीत. ..

एक तारा वेगळा
इतरांपासून ठेवून. ..

© विशाल इंगळे. ..

माझे मित्र "रोहित सुर्वे, ठाणे" यांच्या प्रोत्साहनाने प्रेरित होऊन त्यांनाच समर्पित माझ्या पहिल्या एकांकिकेचा प्रयत्न. ..
◆ ◆◆

[बैठकीची खोली. .. साधारण. .. एकटं राहणाऱ्या कुठल्याही तरुणाची असेल तशीच. .. मध्यभागी मागच्या भिंतीजवळ बेड. .. उजवीकडे पुस्तकांचं कपाट, जवळच अभ्यासाचं टेबल, खुर्ची, टेबल वर छोटा लॅम्प, चार-पाच पुस्तके, लिखानाचं साहित्य - पेन्स, पेन्सिल्स, डायरी, कोरे कागद वगैरे, आणि एका तरुणीचा फोटो. .. जवळच एक डस्ट-बीन, पूर्ण भरलेली. .. अवतीभोवती चोळामोळा कागदांचे तुकडे. .. मध्यभागी भिंतीवर एक मोठं गोल आकाराचं घड्याळ, सुमारे अकराचा वेळ. .. डावीकडे एक दरवाजा. .. दरवाज्याच्या आणि बेडच्या मध्ये एक माठ, माठावर एक ग्लास ठेवलेला. .. एका भिंतीवर दुसऱ्या एका सुंदर तरुणीची हसरी पेंटिंग. .. एका भिंतीवर कपडे लटकविलेले. .. बाकी सर्व अस्ताव्यस्त. ..]

[एक तरुण. .. साधारणतः तिशीतला. .. डोळ्यांवर चष्मा. .. साधं चेक्स चं शर्ट आणि फॉर्मल जीन्स. .. दाढी वाढलेली. .. केस वाढलेले. .. काहीतरी लिहित. .. काहीतरी चुकलेलं असावं कारण लिहित असणाऱ्या कागदाचा गोळा करून त्याने डस्ट-बीन कडे फेकून दिला. .. परत काहीतरी लिहायला सुरुवात. ..]

[ट्रिंग ट्रिंग. .. डुअर बेल वाजते. .. तरुण दरवाजाकडे बघतो. .. मग घड्याळाकडे. .. चेहऱ्यावर एव्हढ्या रात्री कोण आलं असेल म्हणून आश्चर्यचकित होण्याचा भाव. .. उठून दरवाजाकडे जातो. .. वरून कळी काढतो. .. दरवाजा उघडतो. .. समोर एक तरुणी. .. साधारणतः त्याच्याच वयीची. .. जास्त शृंगार नाही, फक्त गळ्यात एक मंगळसूत्र, डोक्यावर कुंकू. .. दोन क्षण शांतता. ..]

तरुणी : ओळखलेलं दिसत नाही. ..

तरुण : न ओळखायला आधी विसरावं लागतं. .. तसं दाखवायचं असेल तर गोष्ट वेगळी. ..

तरुणी : मग असा का बघतोय?

तरुण : तू. .. तू इथे का? सॉरी, म्हणजे कशी? म्हणजे या वेळी कशी?

तरुणी : (थोडीशी हसत. ..) मी आत येऊ का? मग देते उत्तरे हवी तर. ..

तरुण : हं? (आपण दरवाज्यातच उभं असल्याचं लक्षात येतं. ..) ओह सॉरी, ये नं. .. (बेड कडे जागा दाखवत. ..) बस. .. (टेबवरच्या फोटो कडे लक्ष जातं. .. तो घाईनेच टेबल कडे जातो. .. फोटो लपवतो. .. तरुणीला शंका येऊ नये म्हणून तिथेच खुर्ची वळवून बसतो. .. अस्वस्थ. .. इकडे-तिकडे नि मग खाली बघतो. ..)

तरुणी : पाणी?

तरुण : हं? (तिच्याकडे प्रश्नार्थक नजरेने बघत. ..)

तरुणी : एक ग्लास पाणी मिळेल का?

तरुण : हो. .. सॉरी. .. देतो. .. (उठतो. ..)

तरुणी : राहू दे. .. मीच घेते. ..

तरुण : नाही नको. .. म्हणजे देतो मीच. .. (पाणी देतो. ..)

तरुणी : मी आलेली आवडलं नाही का तुला इथे? (पाण्याचे घोट घेत. ..)

तरुण : हं? नाही, तसं नाही. .. पण. .. (घड्याळाकडे बघत. ..) लग्न झालेल्या स्त्रीने असं एकटं राहणाऱ्या अविवाहित पुरुषाच्या घरी या वेळी एकटं येऊ नये? (तिची नजर चुकवतच. ..)

तरुणी : सिड? (प्रश्नार्थक नजरेनं त्याच्याकडे बघत. ..) तू असा विचार कधीपासून करायला लागला?

[तरुण निशब्दच. ..]

तरुणी : बरा आहेस नं तू?

तरुण : अर्थात. ..! म्हणजे बराच आहे. .. आधीपेक्षा तरी. .. लिहितो, त्यातुन थोडंफार कमावतो. .. भागतं माझं. ..

तरुणी : तुझं पुस्तक वाचलं. .. (दोघांच्याही नजरा पहिल्यांदाच मिळाल्या. ..) आधीपेक्षाही छान लिहायला लागलाय. .. (हसते. ..)

तरुण : (तोही थोडासा हसतो. .. खोटंच. ..) ते सोड. .. 'पण तू इथे कशी?' ते सांगितलं नाहीस? आणि इथला पत्ता कसा मिळाला तुला?

तरुणी : तुझ्या पुस्तकावर होता. .. तसं परत भेट व्हावी याचा काहीच मार्ग ठेवला नव्हता तू. ..

तरुण : तसं काही नाहीयेय तनु. .. (चूक सुधारत. ..) तन्मयी. ..

तरुणी : तनु चालेल. ..

तरुण : आता मला तो हक्क नाही. ..

(काही क्षण शांतता. ..)

तरुणी : तू कुणालाही नं सांगता गेलास. ..

तरुण : बदली झाली होती माझी. .. अचानक. ..

तरुणी : मग सांगितलं का नाही?

तरुण : घाईनेच निघावं लागलं. ..

तरुणी : मग कॉल करून सांगू शकला असता. ..

तरुण : माझा सेलफोन हरवला बघ त्याच दिवशी. ..

तरुणी : खोटं बोलतोयेस तू. ..

तरुण : मी का खोटं बोलणार तुझाशी. ..

तरुणी : कारण तसं नसतं तर निदान एक पत्र. ..

तरुण : कामाच्या व्यापात वेळ मिळत नाही. .. बघ रूम देखील आवरायला वेळ नसतो. ..

तरुणी : खरंच वेळ मिळत नाही कि लिहावसंच वाटलं नाही?

तरुण : तसं. ..

तरुणी : तसं काहीही नाहीयेय. .. हेच नं? (तरुणाचं वाक्य मध्येच तोडत. ..) तुझं पुस्तक वाचलंय मी सिड. ..

तरुण : ती एक काल्पनिक कथा आहे. ..

तरुणी : नावं आणि ठिकाणं बदलविली कि कथा काल्पनिक होत नाही. .

तरुण : ज्यात नावं आणि ठिकाणंच खरी नसतात ती कथा खरी कशी असेल?

तरुणी : पुस्तकी बोलू नको. .. (भिंतीवरल्या पेंटिंग कडे बघत. ..) हि पेंटिंग अजून सांभाळून ठेवलीय तू?

(तरुण निशब्दच. ..)

तरुणी : हि पेंटिंग मला का आवडायची माहित आहे?

तरुण : अगदी निरीक्षण केल्याशिवाय लक्षात येणार नाही पण तिच्या डोळ्यात वेदना आहेत. .. पण तिच्या स्माईल नी ती सहजासहजी लक्षात येत नाही. .. वेदना लपवून ओठांवर हास्य ठेवणं आणि त्या वेदनेबद्दल कुणालाही नं कळू देणं हे चित्रकाराने अचूक रंगवलंय. ..

तरुणी : या पेंटिंगमध्ये आणि तुझ्यात मला फारसा फरक जाणवत नाहीयेय. ..

तरुण : मला वाटतं तू जायला हवं. ..

तरुणी : पळपुट्या आहेस तू सिड. .. परिस्थितीशी लढण्याची हिम्मत नाहीयेय तुझ्यात. .. (दोन क्षण शांतता. ..) मी आत येताच माझा फोटो लपविताना तू मला दिसला नाहीस असं वाटतं का तुला? तुझ्या कथेतील पात्र  जरी काल्पनिक असली तरी कथा खरीच आहे नं? ठिकाण काल्पनिक असतील पण घटना?

(तरुण काहीच बोलत नाही. ..)

तरुणी : बरं येते मी. .. तुला फक्त एक प्रश्न विचारायचा होता. .. तुझ्या पुस्तकातील कथेसारखा आपल्या कथेचाही शेवट होऊ शकला असता. .. किंवा पुस्तकातल्या कथेचा शेवट तरी आपल्यासारखाच करायचा होतास. .. अरे सॉरी, तूच म्हणालास नं, तुझी कथाच खोटी आहे म्हणून. .. येते. ..

[ती जाते. .. तो बसतो. .. दिवे जातात. .. अंधार. .. तरुणाचा रडण्याचा आवाज. .. पडदा पडत जातो. ..]

समाप्त. ..

◆ ◆◆

© विशाल इंगळे. ..

कवयित्री शारदा पोटे यांची मनापासून माफी मागून. ..
◆ ◆◆

तू तिथे होतीस उभी
वाट तुझीच बघितली मी ही
तू न झालीस माझी पण
मी ही कुणाचा झालो नाही

वर्षे सरली दिवसांबरोबर
पण थांबलेला हा क्षण आहे
अजूनही तुझ्याच मध्ये
गुंतलेले हे मन आहे

दिसेल बघ डोळ्यांत माझ्या
प्रतिमा तुला तुझीच
नाव माझे न हिरावले मी
अजूनही तुझ्या नावामागेच आहे

तू आहेस माझीच फक्त
मला जाण आहे
तू तिथेच असल्याचेही भान आहे
तुझ्या मध्येच गुंतलेला
माझाही प्राण आहे

एक पाऊल टाक तू
एक मी हि टाकतो
रस्त्याच्या तुला
मध्यात भेटतो

ये जवळ ये, नको
स्वप्न नि आभास फक्त
तहानलेल्या मलाही,
हवीय तुझी मिठीच घट्ट

© विशाल इंगळे. ..

◆ ◆◆

मूळ रचना -

मी अजून तिथेच आहे
तुला याचे भान नाही
मी अजून तिथेच आहे
तुझी झाले नाही तरी
वाट पहात उभीच आहे
वर्षे सरली दिवसही सरले
तहानलेला जीव आहे
प्राण डोळ्यांत आणिक
ओठी तुझे नाव आहे
तनाने साथ सोडली पण
मन फक्त तुझे आहे
तुझ्या कुशीतल्या उबीची
फक्त त्यास आस आहे
स्वप्न पहाते तूला खुणाविते
तुला त्याचे भान नाही
मी अजून तिथेच आहे .......

शारदा

जुनी पत्र चाळताना
दिवसही जुनाच होतो,
तो तुझा तसाच चेहरा
नजरेसमोर विनाच येतो. ..

जुन्या पत्रांमधून का ना
असते तू माझीच फक्त,
पत्रामधला शेवट आता
'फक्त तुझीच' बिनाच होतो. ..

जुन्या पत्रांमध्ये भेटते
आता तू नवी-नवीशी,
माळरानावरचा आता
पावसाळा सुनाच जातो. ..

विचारतो सूर्य मजला
कुठे सावली गेली तुझी?
आजकाल का इथे
तू एकटाच येतो?

भेटणे शक्य नाही म्हणुनी
जुन्या पत्रांमध्ये शोधतो;
आणि गाण्यांमधुनी माझ्या
मी फक्त तुलाच गातो. ..

© विशाल इंगळे

खूप वर्षांनंतर जेव्हा
या वळणावरून वळशील
इतिहासात जावून मला
तुझ्यासोबत बघशील

काहीसा जुना
काहीसा नवा रस्ता असेल
सारे असतील-नसतील सवे
तुझ्या फक्त मी नसेल

हि पायवाट अशीच
असेल गजबजलेली
ती रात्रही असेल
अशीच भिजलेली

वळून बघशील मागे
मी दिसणार नाही
तुझा माझा रस्ता
आता मिळणार नाही

© विशाल इंगळे

आज तिचे
पत्रं मिळाले
एकटीच ती हि आहे
मला कळाले

अजूनही ती लावते
माझेच नाव नावापुढे
नकळतच नयनातुनी
अश्रू गळाले

सुने सुने तिच्याविना जग
तिचेही सुनेच आहे
एक नाळ तिच्याशीच बाकी
सारे वळाले

पत्रात करते ती
उल्लेख 'प्रिय' म्हणुनी
"आहेस कसा तू?" प्रश्न
शेवटी 'तुझीच' लिहिले

© विशाल इंगळे

तुझ्यापरीच अपूर्ण
पूर्ण होणार नाही
लिही अशी गझल तू
कुणा कळणार नाही

लिही मनातले स्वतःच्या
कर व्यक्त तू स्वतःला
मागून शब्द उसने
गझल होणार नाही

देईल गझल तुला जे
दिले 'ती'नेही नाही
वेदना तिजशिवाय 'विशाल'
कुणीही घेणार नाही

© विशाल इंगळे

एका अनोळखी शहरात,
अनोळख्याच वळणावर,
रस्त्याच्या पलीकडे,
त्या ओळखीच्या चेहऱ्यावर,

माझं लक्ष गेलं. ..

अनोळखी शहरात
तसं
ओळखीच्या चेहऱ्यांनी
भेटणं नाही नवं. ..

पण. ..

पण ओळखींच्या चेहऱ्यांनी
नव्यानेच भेटणं,
तिचं हसणं, तिचं बोलणं,
सारं जुनंच भासणं,

आणि. ..

आणि माझं अजूनही
जुनंच असणं. ..

हे काय आहे?

शेकडोंच्या गर्दीत तिला
अजूनही ओळखणं,
तिला बघून माझ्या पहिल्या
कवितेचं आठवणं,

तिच्या नजरेचं माझ्या
नजरेशी भिडणं,
आणि पावसाचं
अवकाळी सुरु होणं. ..

हे काय आहे?

मी विचारू का तिला?
ती नसतानाही
तिचं
माझ्या कवितेमधून उतरणं. ..

हे काय आहे?

© विशाल इंगळे

पावसा रुसुनी जाऊ नको असा. ..

तीही नाही, तू हि नाही, मी एकला. ..
सांग मी बोलायचे आता कुणा?

आठवणींचे ढग साचता मी,
अश्रूंना सांभाळू कसा?

पावसा रुसुनी जाऊ नको असा. ..

तिची नसे मिठी, तू तरी घे कवटाळुनी. ..
दिसती जगी न ऐसे, जाऊ दे त्यांना वाहुनी. ..

आरश्यास करेल मी, बहाणा कसा बसा. ..

पावसा रुसुनी जाऊ नको असा. ..

माझ्यावरी येऊ दे, तिला स्पर्शिलेल्या सरी. ..
नको दुसरे-तिसरे, मिळू दे एवढे तरी. ..

मिटवू कसा हृदयावरील, तिच्या नावाचा ठसा?

पावसा रुसुनी जाऊ नको असा. ..

पावसा रुसुनी जाऊ नको असा. ..

© विशाल इंगळे. ..
(+91)7558362871
(vishalingle25793@gmail.com)

She said,
"You don't love me and respect me too!"
And I said, "wtf, I love you!"

"Look the way how you just said it
You doesn't care of me even a single beat

Always your's teasing and making fun of me
I don't think anymore if you care of me"

"Don't tell me and I will hear
Call my name and I will be there

Smile on the lips and pain in the eyes
I can listen to even your silent cries

Respect doesn't come out of words, but of eyes
Everything else in the world are lies"

- Vishal Ingle

एक कवी असतो
एक कविता असते
तो चुकतो, शब्द विसरतो
ती स्वतःच स्वतःला सावरते
उंची, लांबी, रुंदी सारंच
अगदी अचूक ठरवते
तो मांडतो शब्दांत फक्त
ती स्वतःच स्वतःला घडवते
तो भ्रमात असतो प्रेमाच्या
ती वास्तवता दाखवते
सूर्य चंद्र तारे वारा
हक्काचाच भासवते
थोडंही गुंतलं कि
तीच स्वप्न भंगवते
बऱ्याच गोष्टी अबोल
तरीही तिला ते कळते
तिच्याशिवाय त्याच्या आयुष्यात
दुसरे तरी काय असते?
तो कवी असतो
ती कविता असते

© विशाल इंगळे

(Dedicated to my bestest friends Vicky, Ram and Rahul . ..)

* **

"There is a Poetry in Love. ..
If there is a Love there is a Poem and vice versa. .."
- Vishal Ingle. ..

- --

ओमिकाच्या मैत्रिणी परत आल्या. .. तेव्हा खोलीतलं वातावरण खूपच शांत होतं. .. बाहेर सगळे आनंदात लग्नाच्या तयारीत लागलेले होते. .. संध्याकाळी मेहंदीचा कार्यक्रम होणार होता. .. त्या पाठोपाठ हळदीचा कार्यक्रमही. .. ओमीकाच्या मैत्रिणी आल्या तेव्हा तिघांनीही सावरासावर करायचा प्रयत्न केला. .. सर्वांनी चेहऱ्यावर खोटंच हसू पांघरलं. .. ओमिकाच्या ओठांवर जरी हास्य होतं तरी तिच्या डोळ्यात दुःख होतंच. .. ते आदित्यच्या नजरेतून जसं लपलं नाही नं तसंच तन्मयीच्या नजरेतूनही. ..
"मी थोडा बाहेर थांबतो. .." म्हणत आदित्य खोलीबाहेर पडला. .. त्याच्या पाठोपाठ तन्मयीही काहीतरी बहाणा करून बाहेर आली. ..

आदित्य कार जवळ येऊन उभा राहला. .. वाड्याच्या प्रवेशद्वाराची सजावट चालू होती. .. वाड्याच्या प्रशस्त प्रांगणात मांडव टाकण्याची तयारीही होत होती. .. जवळपास सारेच धावपळ करत होते. .. तन्मयी आदित्य जवळ येवून उभी राहली. ..
"थंडी खूप आहे नं आज?",तन्मयी. ..
"हम्म. ..", आदित्य. ..

क्लिक. ..

"तुझ्या मते प्रेम काय आहे?", नोव्हेंबर च्या थंडीच्या सायंकाळी कोकणातल्या एका समुद्रकिनारी बसून वाळूवर काहीतरी गिरवतच ओमिकाने प्रश्न केला. ..
सिद्धार्थ कधी क्षितिजाच्या पल्याड रवीअस्ताची वाट बघत सायंकाळच्या तांबड्या आकाशाकडे तर कधी दूर किनार्याच्या दिशेने येताना दिसणाऱ्या बोटीकडे बघत होता. ..
आज लाटा शांत होत्या. .. ती दूर किनाऱ्याकडे येणारी एक बोट आणि वर आकाशात घरट्याच्या दिशेने येणाऱ्या पाखरांचा झुंड सोडला तर तिसरं तिथे कुणीच नव्हतं. .. गेला अर्धा-एक तास तरी ते तिथे असेच बसलेले होते. .. शांत. .. एकमेकांशी काहीही न बोलता. ..
अचानक ओमिकाला हा प्रश्न का पडलेला असेल कोण जाणे. .. पण या अनपेक्षित प्रश्नाने सिद्धार्थचं लक्ष मात्र वेधून घेतलं. .. सिद्धार्थने ओमिकाकडे बघितलं. .. तिची नजर अजूनही खालीच होती. .. वाळूवर कश्यातरी रेघोट्या ओढतच तिने परत तोच प्रश्न केला. ..
"सांग नं, तुला काय वाटतं? प्रेम काय आहे. ..? व्हॉट इज लव्ह? ??"
तिने हळूच नजर वर केली. .. सिद्धार्थच्या नजरेला तिची नजर भिडली. .. तिच्या नजरेत जिज्ञासा होती. .. सिद्धार्थने एक लांब श्वास घेतला आणि परत क्षितिजाकडे बघितलं. ..

"प्रेम. ..? प्रेम अनुभवायाचं असेल नं तर खूप सोपी आहे. .. व्याख्या करायची म्हंटलं नं तर जवळजवळ अशक्यच. .. ओशो म्हणतो, माश्याला विचारा 'समुद्र काय आहे?' तो म्हणेल 'हा समुद्र आहे. .. हा अवतीभवतीचा, सगळीकडे पसरलेला समुद्रच. .. तोच तो. ..!' पण तुम्ही विचाराल 'समुद्राची व्याख्या तू कशी करशील?' तर कठीणच. .. प्रेमाचंही तसंच. .. प्रेम म्हणजे समुद्र. .. मी त्या समुद्रातील फक्त एक मासा. .. मी कसं सांगू प्रेम म्हणजे काय?"

अजूनही त्या अथांग पसरलेल्या समुद्राकडेच बघत तो थोडासा हसला, परत ओमिकाकडे बघितलं. ..
"आयुष्यातील सर्वात सुंदर गोष्टी अनुभवता येतात, जगता येतात. .. त्यांची व्याख्या करता येत नाही, त्यांना व्यक्त करता येत नाही. .. आणि प्रेमापेक्षा सुंदर या जगात दुसरं ते काय?"

ओमिका ला पुस्तकी भाषा आवडत नाही. .. तिला अपेक्षित उत्तर मिळालेलं नसावं कदाचित, तिच्या चेहऱ्यावर निराशेचे भाव सिद्धार्थ ने अचूक नेमले. ..

"तरीही तुला ऐकायचंय म्हणून सांगतो. ..", ओमीकाच्या गालावर लाली बघून सिद्धार्थच्याही ओठांवर हसू आलं. .., "मी तुझ्यासोबत तास-अन्-तास असाच बसलो राहू शकतो. .. तुझ्या डोळ्यात बघत. .. एकही शब्द न बोलता. .. अबोल. .. वेळ-भान सगळं विसरून. .. तर मी तुझ्या प्रेमात आहे. .."

सिद्धार्थचं बोलणं संपतं न संपतं तोच ओमिका चा मोबाईल वाजायला लागला. .. ओमिकाच्या मोबाईल स्क्रीन वर तन्मयी चं नाव फ्लॅश होत होतं. ..

सूर्य मावळला होता. .. आकाशातील पाखरे घरी परतली होती. .. दूरवरून दिसणारी ती बोट नाहीशी झालेली. .. दुसरीकडून चंद्र उगवला होता. .. त्याच्या शितल छायेत समुद्र चमकत होता. .. किनाऱ्यावर कुठूनतरी काजवे येत होते. .. समुद्राच्या लाटा भरती-ओहोटीचा लपंडाव खेळत होत्या. .. सिद्धार्थ आणि ओमिका परत निघाले. .. त्यांची पावले वाळूवर उमटत होती आणि लगेच आलेल्या लाटेने ती मिटत हि होती. .. अश्याच एका लाटेने ओमिकाने ओढलेल्या त्या रेघोट्यांनी उमटलेले ते शब्दही मिटले, "व्हॉट इज लव्ह?". ..

© विशाल इंगळे. ..

* **

"हा क्षण" चे आधीचे भाग वाचण्याकरीता डाउनलोड करा :
Http://www.esahity.com/uploads/5/0/1/2/501218/ha_kshan_vishal_ingle.pdf

(हि कविता माझे प्रिय कवी मित्र आणि मार्गदर्शक , राहुल कुकलकर यांना समर्पित. ..)

दोन मित्र आम्ही
बस स्टॉप वर होतो उभं
घराकडल्या शेवटच्या
बसची वाट बघत

आज उशीर का होतोय हिला उगाच
कळत नव्हतं
वेळही बिचारी दमली असेल तिचंही
संथच चालणं होतं

नुकत्याच झालेल्या पावसाने
साचलेलं डोबरं
दोन झिपऱ्या मुली त्यात
उड्या होत्या मारत

धावत पळत त्या झिपऱ्या मुली
आमच्याचकडे आल्या
हात करून पुढे
निरागसपणे हसल्या

मळलेले, फाटके कपडे तरीही
ओठांवरती हास्य
मला कळलंच नाही त्यांच्या डोळ्यांमधील
चमकीचं रहस्य

मी खिशात हात टाकला
बघितला खिसा चाचपून
मीही हसलो केविलतेने
फक्त त्यांच्याकडे बघून

यशनेही बघितलं खिश्यात त्याच्या
होते फक्त दोनच नाणे
एक एक त्याने दोघांच्याहि हातांवर ठेवले

हसत हसत मुली गेल्या
पलीकडे पळून
बघितलंही नाही त्यांनी
एकदाही वळून

मी यशकडे बघितलं
एक कटाक्ष टाकून
त्याच्या चेहऱ्यावरही होतं
आलं हास्य खुलून

बस आली, आम्ही चढलो
पहिल्याच सीट वरच्या खिडकी जवळ बसलो
बघून एकमेकांकडे
आम्ही उगाच हसलो

एक छोटी चिमणी तेवढ्यात
बस मध्ये चढली
हात करून पुढे तीही
निरागसतेनेच हसली

- विशाल इंगळे

Some says 'this is the best time in my life'. ..
Someone else says 'worst'. ..
Someone may say 'happy time'. ..
Someone may say 'creepy'.  ..
Someone will say 'glad'. ..
Someone will say 'bad time'. .
But. ..
there's always a time. ..
when you want this time, to stop either,
Or to run faster. ..
When you have nothing to do, nothing to pass. ..
Life is just like, an empty canvass. ..!

- vishal

#iWrite (सिड च्या शृंखलेतील हि चौथी पोस्ट, मला लिहिण्यास नेहमीच प्रोत्साहित करणारे माझे प्रिय लेखक आणि अभ्यासक मित्र विरेन पाटील तायवाडे यांस समर्पीत. ..)
* **

"Set wide the window. Let me drink the day." - Edith Wharton
-------------------------

काळे सर आणि त्यांची क्लासरूम. .. मला पडलेल्या अनेक कोडयांपैकी हा व्यक्ती एक कोडंच. .. साधारणतः तिशीतला, नेहमी चेहऱ्यावर हास्य असणारा, प्रत्येक गोष्टीत आणि प्रत्येक क्षणातही आनंद शोधणारा हा व्यक्ती. .. फॉर्मल जीन्स, काहीतरी इंस्पिरेशन कॉट असणारी प्लेन टी-शर्ट किंवा चेक्स चं शर्ट, डोळ्यावर काळ्या फ्रेम चा फायबर चा चष्मा, जीन्स च्या खिशाला ला निळ्या आणि लाल रंगाचे पेन. .. खरं सांगायचं तर हा व्यक्ती मला शिक्षक वगैरे अजिबात वाटत नाही. .. कारण तो तसा वागत हि नाही. .. कुणी पहिल्यांदा बघितलं तर वेड्यात काढावा असा हा विक्षिप्त व्यक्ती. .. पण आयुष्य जगायचं कसं हे शिकविण्या साठी या व्यक्तीसारखा शिक्षक भेटणे कठीण. .. काळे सर आणि त्यांची क्लासरूम. .. क्लासरूम? ?? छे. ..! एका इंग्लिश लिटरेचर च्या शिक्षकाची क्लासरूम कशी असावी? गार्डन. ..! महाविद्यालयाच्या भव्य परिसरातलं भलं मोठं तळं, त्याच्या अवतीभोवती फळा-फुलांची सुंदर बाग, तळ्याच्या किनाऱ्यावरून संध्याकाळचा मावळतीचा सुंदर सूर्य दिसावा अशी बसण्यासाठीची छोटीशी जागा. .. कॉलेज च्या कॅन्टीन चा कट्टा असावा तशी गोलकार बसण्याची व्यवस्था. .. तळ्याकिनारची हि जागा म्हणजे काळे सरांची क्लासरूम. ..!
बाकी सरांची शिकवणी एकदम भन्नाट. .. कुणीही आजपर्यंत या व्यक्तीचा एकही क्लास बुडविलेला नाही. .. ५ जून २०१६ चा तो दिवस. .. जागतिक पर्यावरण दिवस. .. गेल्याच आठवड्यातला. .. शनिवार. .. सकाळ चं सुंदर वातावरण, आजूबाजूला उमललेली सुंदर फुले, पक्ष्यांचा मधुर आवाज, दोन पावसानंतरची ती सुखावणारी सोनेरी माती. .. सगळं सगळं मला अजूनहि जसंच्या तसं लक्षात आहे. .. सकाळचे ५:३० वाजलेले. .. पाहिल्या शिकवणीची वेळ. .. आम्ही सगळे मुख्य इमारतीपासून १०-१५ मिनिटांच्या अंतरावर असलेल्या आमच्या क्लासरूम मध्ये पोहोचलो. .. रस्ता पायदळी तुडवत. .. आम्ही म्हणजे सुरज, अमन, प्रिया, नीधी, सनम, आणि. .. आणि ओमिका. .. गुलाबासारखी कोमल, त्यासारखीच सुंदर, त्यासारखीच नाजूक, गुलाबाच्या पाकळ्यांसारखेच सुंदर ओठ, आणि त्यावर थांबलेल्या दवासारखे चकाकणारे डोळे. .. नक्षत्रांभोवती किनार ओढवी तसं डोळ्यांभोवती काजळ, नागीणीसारखी सळसळणारी तिच्या चेहऱ्यावरची बट. .. जगातल्या सगळ्या उपमा तिला दिल्या तरी कमीच पडतील कदाचित. .. तिला शब्दांत मांडणेच अशक्य. .. तांबड्या रंगाच्या सोनेरी नक्षीच्या साडीत अगदी गुलमोहरासारखी दिसत होती. .. ती माझ्याच जवळ येवून बसली. .. माझ्या हाताला तिच्या हातांचा स्पर्श झाला आणि उगाच मनात गुलमोहराचा गंध दरवळल्यासारखं झालं. ..
माझं ओमिकावर प्रेम तर नाही नं. ..? तिच्या सोबत असल्यावर मला स्वतःचं हि भान राहत नाही. .. प्रत्येक क्षणी फक्त तिच्या सोबत राहावंसं वाटतं. .. ती सोबत असताना मी तिच्याच सारखा वागतो. .. का?

मिसेस सरपोतदार आल्या होत्या गेल्या आठवड्यात. .. माझ्यासाठी बर्थडे प्रेझेंट घेवून. .. मिसेस सरपोतदार दरवर्षी या दिवशी काही नं काही बर्थडे प्रेझेंट घेवून येतात. .. बर्थडे स्पॉइल करायला माझा. .. मला या बाईला भेटण्याची मुळीच इच्छा नाही हे कळत कसं नाही तिला. ..

२९ मे. .. माझा वाढदिवस. .. मस्त सिलेब्रेट करत होतो आम्ही. .. आदित्य आणि तन्मयी पण आलेले. .. भन्नाट मस्ती चालू होती. .. तेवढ्यात मिसेस सरपोतदारांचा उपहारगृह प्रवेश. .. मी सांगितलं त्यांना मला तुम्हाला भेटायची मुळीच इच्छा नाही, मला नेहमी भेटायचा प्रयत्न करत जाऊ नका म्हणून. .. आणि मी सरळ निघून आलो इकडे तळ्याकिनारी. .. एकटाच. .. पण जाता जाता मला मिसेस सरपोतदारांच्या डोळ्यांत पाणी दिसलं. .. नकळत माझे पण डोळे कधी भरून आले मला कळलंच नाही. ..

काय माहित किती वेळ बसलो असेल मी तिथे एकटाच. .. क्षितिजाच्या पल्याड जात भास्कराला निरोप देत बघत. .. नेहमी सोनेरी किरणांनी भरलेलं हे सुंदर वाटणारं आकाश आज मला मुळीच सुंदर वाटलं नाही. .. उलट हळूहळू वाढत जाणारा अंधार मला हवाहवासा वाटायला लागला. .. घराकडे परतणाऱ्या पक्ष्यांचा आवाज मला आज कर्कश वाटत होता. .. इतक्यात कुणाचा तरी हात माझ्या खांद्यावर पडला. .. मी वळून बघितलं. .. ती ओमिका होती. .. ह्या परिस्थितीतही तिच्या पांढऱ्याशुभ्र ड्रेस वर च्या गुलाबी नक्षी च्या किनारी आणि मॅचिंग इअररींग्स आणि ब्रॅसलेट कडे माझं लक्ष गेलंच. .. पलीकडे सूर्य मावळला होताच आणि इकडे चंद्र उगवला होता. .. ओमिका माझ्या शेजारी येवून बसली. .. तळ्यातल्या संथ पाण्याकडे आम्ही बघत होतो. ..

"तू असा का वागलास तुझ्या आई सोबत?", ओमिका शांत स्वरात म्हणाली. .. तिची नजर अजूनही पाण्याकडेच होती. .. मी शांतच होतो. .. हळूच तिने माझ्याकडे बघितलं. ..
"तन्मयी आणि आदित्य ने सांगितलंय मला सगळं. .. तू असं वागायला नको होतं. ..", तन्मयी. ..
"मग कसं वागायला हवं मी?", माझा आवाज आता शिथिल झाला होता पण माझ्या मनात अजूनहि मिसेस सरपोतदारांबद्दल राग होताच, " मी ३ वर्षांचा होतो, ताई ७ वर्षांची. .. सगळं व्यवस्थित होतं, कशाचीही कमी नव्हती, जेव्हा मिसेस सरपोतदार यांनी बाबांशी घटस्फोट घेतला आणि दुसरं लग्न केलं. .. आम्हाला एकटं सोडून. .."

"कशाचीही कमी नव्हती. ..? नक्की? ?? हे तू अगदी विश्वासाने सांगू शकतोस?", तन्मयी. ..

"म्हणजे?", मला तन्मयी चा रोख कळलाच नाही. ..

"शांततेने ऐकून घेशील माझं म्हणणं? म्हणजे फक्त ऐकून घे. ..! बघ पटलं तर. .."

"हम्म्म. .."

"माणूस सातत्याने प्रेमाच्या शोधात असतो. .. आणि दुर्दैवाने माणूस लग्न व्यवहारासारखा करतो. .. लग्न हा व्यवहार नाही. .. तडजोड हा प्रकार येथे लागू होत नाही. .. मग माणसाला ज्या गोष्टीची गरज असते, त्यालाच माणूस मुकतो. .. प्रेम. .. कधी कधी माणसाला हेच प्रेम दुसऱ्या व्यक्ती कडून मिळते. .. जगातील बहुतेक घटस्फोटाचं हे च कारण असतं. ..!
तुझ्या आईने घटस्फोट घेतला पण तुम्हाला एकटं नाही सोडलं, नाहीतर तू निघून गेल्यावर त्यांचे डोळे कधीच भरून नसते आले. .. दरवर्षी न चुकताही तुला भेटायला म्हणून. ..", ओमिका दोन क्षण थांबली. .. माझ्याकडे बघितलं. .. "जगात आनंदी राहायचं असेल नं तर साधा सरळ नियम आहे सीड, 'ऍक्टसेप्ट'. ..!"

ओमिकाचं मला सगळंच पटतं असं नाही. .. 'ऍक्टसेप्ट'. .. सनम चं ब्रेकअप झालं तेव्हा पण तन्मयीने हे च वाक्य वापरलं होतं, "आपल्या घरात बघ अनेक वस्तू असतात. .. उदा. सोफा, दार वगैरे. .. त्या दारावरचे परदे, किंवा सोफ्यावरच्या चादरी पण बदलवत असतो आपण नेहमी. .. चादरी बदलवणे शक्य नसलं तर किमान सोफ्याची जागा तरी बदलवतो आपण. .. कारण माणूस हा बदलप्रिय प्राणी आहे. .. त्याला सातत्याने काहीतरी नवीन हवं असतं. .. आणि त्यासाठीच माणूस झगडत असतो. .. हि गोष्ट प्रेमात का लागू होऊ नये? जगात आनंदी राहायचं असेल नं तर साधा सरळ नियम आहे, 'ऍक्टसेप्ट'. ..!"

प्रत्येक सिच्युयेशन ला 'ऍक्टसेप्ट' करायचं? ??

असो. .. ५:३५. .. काळे सरांचा वर्गप्रवेश. .. २ फोर व्हिलर, आणि एक २ व्हिलर असूनहि हा व्यक्ती मुख्य इमारती पासून इथवर सायकल नेच येणार. .. आज सरांच्या प्लेन व्हाईट टी-शर्ट वर,
"carpe diem
seize the day"
,असं ब्लॅक अँड रेड अक्षरात इंग्रजीत लिहिलेलं होतं. .. आजवरच्या अनुभवांतून आजचा विषय आमच्या लक्षात आला होता. ..

"गुड मॉर्निंग सर. ..", आम्ही सारे सोबतच म्हणालो. ..

"गुड मॉर्निंग. .. आज आपण लेक्चर राहू देऊ. .. त्यापेक्षा मी तुम्हाला एक गोष्ट सांगतो. ..", आम्ही सारे आश्चर्याने सर कडे बघत होतो,"मला आता येताना नं आज त्या पिंपळाच्या झाडावर दोन सुंदर सुतार पक्षी दिसले. .. तुमच्यापैकी कितींनी ते पक्षी बघितलेत. ..?"

आम्ही सारे शांत. ..

"कुणीच नाही? बरं जाऊ द्या. .. फार सुंदर आहेत ते पक्षी कुणाला बघायचे असतील तर बघून घ्या. .."

"सर आतापर्यंत ते पक्षी तिथे राहले असतील का?", सूरज उवाच. ..

"बरोबर, मग तुम्ही पण येता येताच का नाही बघितलेत ते पक्षी. ..?"

"सर तुमचं लक्ष गेलं, सगळ्यांचंच कसं जाईल नं. .. आम्ही वर्गाचा विचार करत होतो येताना. .. आणि तेव्हा ते पक्षी असतील तिथेच कशावरून नं. ..", प्रिया. ..

"बरं मग काय काय बघितलंत तुम्ही? बाभळीला घरटं बांधणारी चिमणी, गुलाबाच्या फुलांवरचे दव, जास्वंदाच्या फुलावरची फुलपाखरे तरी?"

आम्ही सगळे गप्प. ..

"बघा, शिकवणीच्या विचारात तुम्ही हे सारं बघितलंच नाहीत. .. तुम्ही हे सारं सारं मिस केलं. .. आणि मी शिकवणी पण घेणार नाही आहे. .. मग आता?

रॉबर्ट हेररिक ची एक कविता आहे. .. त्याच्या सुरुवातीच्या काही ओळी आहेत. .. त्या अश्या. ..
Gather ye rose-buds while ye may;
Old Time is still a-flying;
And this same flower that smiles today,
Tomorrow will be dying.
काहितरी जास्त मिळविण्याच्या अपेक्षेत आपण बहुतेक दा आपल्याकडे जे आहे ते पण गमावून बसतो. .. जसं तुम्ही गमावलंय, फुलांचं उमलनं, फुलांचं हसणं, पाकळ्यांवरचे दव. .. हे सारं नसेल पुढच्या क्षणी. .. उद्या कदाचित फुल पण नसेल. .. म्हणून एक म्हण आहे. .. इंग्रजीतली. .. 'stop and smell the roses'
थांबा. .. थांबा आणि अनुभवा या फुलांच्या गंधांना, या क्षणांना. ..
'take the cash and let the credit go'. .. पुढे काय होईल, काय मिळेल त्याचा विचार सोडा, या क्षणी जे जे आहे त्या क्षणांत जगा. .. दुरून डोंगर साजरे असं म्हणतात. .. 'the grass is always greener on the other side'. .. भविष्यात आपण ठरवू तसंच सगळं होत नसतं. .. म्हणून भविष्याचा विचार सोडा. .. या क्षणांतला आनंद घ्या. .. 'Better an egg today than a hen tomorrow'. ..

हेनरी डेव्हिड म्हणतो,
You must live in the present, launch yourself on every wave, find your eternity in each moment. Fools stand on their island of opportunities and look toward another land.
There is no other land; there is no other life but this.

प्रत्येक क्षण सातत्याने भूतकाळात जमा होत आहे. .. हा क्षण परत येणार नाही. ..! प्रत्येक जाणारा क्षण आपल्याला एक एक पाऊल पुढे घेऊन जातोय, अंताकडे. ..!

कुण्यातरी जे. फर्निस चं एक वाक्य आहे, Never forget that you must die; that death will come sooner than you expect... God has written the letters of death upon your hands. In the inside of your hands you will see the letters M.M. It means "Memento Mori" - remember you must die.

वर्जिल च्या एका ओळीचा माझ्यावर फार प्रभाव आहे,
Death twitches my ear. 'Live,'he says, 'I am coming.'

म्हणून जगा, पुढचा विचार न करता जगा, या क्षणांत. ..
Dream as if you will live forever; Live as if you will die today.

'A simple definition of life: The chance'
मी इतकंच म्हणेल कि dont miss this chance. ..!

Don't be fooled by the calendar. There are only as many days in the year as you make use of. ..

कुठेतरी वाचलेली एक कविता ऐकवतो,

I looked after an old lady and she always used to say
‘Three things never come back…
The spoken word, the sped arrow, and the neglected opportunity’
I look back on my life, yes I have regrets
Of the things I’ve done, or I haven’t done
The things I’ve said or I haven’t said
We must remember, life is all too short
None of us know what is around the corner
So seize the moment and do it now
Grab every opportunity you can
Tell people around you that you love them
For tomorrow may never come…
Carpe Diem – seize the day. .."

आम्ही सारे सरांकडे फक्त बघत होतो. ..

"चॅप्टर थ्री, टॉपिक नाईन्थ, पेज नंबर वन वन ऐट. ..! कार-पे डी-एम. ..!
एन्जॉय दी प्रेजेन्ट अँड डोन्ट वरी अबाऊट दी फ्युचर. ..
फाईन्ड आऊट अँड स्टडी मोअर अबाऊट दिज टॉपिक, अँड वी विल डिस्कस अबाऊट इट इन अवर नेक्स्ट लेक्चर. ..
आणि परत जाताना निसर्ग जे दाखवेल त्याचा आनंद घ्या, डोन्ट मिस इट. ..! थँक यु. ..! !!"

क्रमश:. ..

© विशाल इंगळे